Maç Öncesi Milli Marş Ritüeli


milli mars

Türkiye tuhaflıkların zamanla tuhaf olarak algılanmaktan çıkıp normalleştirildiği ve bu tuhaf normaller üzerinden sürekli gerilen bir ülke. İki gündür Diyarbakır'da milli marşın ıslıklanması gündemde, olayı televizyonda görmedim ve duymadım yine de herhangi bir milli marşı ıslıklamanın saygısızlık olduğunu baştan belirtelim. Şimdi bu olayı mesela yurtdışında bir gazetede haber yapsalar adamların aklına gelebilecek ilk soruyu soralım "Aynı ülkenin iki takımı maç yaparken niye milli marş okunur". Bu soruyu sorması muhtemel bir yabancıya ne gibi mantıklı bir cevap verebiliriz acaba. "Futbol yoluyla bizi bölmeye çalışanlara karşı uyarı mı diyeceğiz, maç öncesi 250 gr milliyetçilik performans arttırıyor mu diyeceğiz.

1990'ların başlarına kadar maçlardan önce milli marş söylemek kimsenin aklına gelmemişti, o zaman sadece TRT'nin açılış ve kapanışında Anıtkabir'deki asker görüntüleri eşliğinde milli marşla yayın açılır milli marşla kapanırdı. Güneydoğu'da çatışmaların artması ve durumun milli güvenlik devletinden milli güvenlik toplumuna doğru evrilmesiyle bir anda her yerde zuhur eden milliyetçi eylem ve söylemler stadları keşfettiler ve o gün bugün maçlardan önce milli marş okuma ritüeli sürüp gidiyor. Önceleri taraftarın bir grubunun başlatıp Maraton tribün ikinci mısradayken kapalının son dizeyi söylemesi gibi absürd bir durum ortaya çıktığı için Federasyon sahalara ses sistemi koyup hoparlörden milli marş okuma yoluna gidilmesini kararlaştırdı. Böylece kervan yolda düzülür tarzı bir yaklaşımla gayrirresmi "stadlarda milli marş söylenmesine dair yönetmelik" oluşturuldu.

90'ların ortalarında benim yaşadığım ilçenin amatör ligde oynayan takımının maçında hem ilk yarının başında hem ikinci yarının başında milli marş okunmuş bir kısım bıyık altından bu duruma gülse bile yüksek sesle bunun anlamsız olduğunu kimse söyleyememişti. Yaklaşık on sene sonra Bursa'da bir öğrenci evini temsilen oturduğumuz sitenin yönetim kurulu toplantısının saygı duruşu ve milli marşla açılmasına da kimse nereden çıktı bu diye tepki vermeyince bozguncu öğrenci olup evsahibinin hasmane duygular beslememesi için biz de tepkisizliğe uyduk, ve ondan 10 sene sonra daha iki gün önce yaşamış olduğum yerin Ramazan etkinlikleri başlarken saygı duruşu ve istiklal marşıyla karşılaşınca acaba dedim 10 sene sonra sinemalarda seans başlarında, mesai başlamadan önce nikah öncesi falan da bu ritüeller tekrarlanacak mı? 2 tane çocuğun bayrak yakmasına Genelkurmay bildirisiyle "sözde vatandaş" diyerek cevap verilen bir ülkede ne zaman tuhaflıklar normalleşmeyecek merak ediyorum.

Benim bildiğim kadarıyla maçlardan önce ulusal marşların okunduğu bir ülke bizim dışımızda yok. Abd'de 11 Eylül sonrası başlayan spor müsabakaları öncesi ulusal marş okuma furyası olsa bile orda okunan marşı daha çok o bölgenin adı geçen bir sanatçısının performansı olarak değerlendiriyorlar. Yani bizim spikerlerin gaz verdiği gibi hep bir ağızdan çoşkuyla okunan bir marş yok ortada. Ha bu örnek de bize yeter diyenler varsa Bush döneminde ortaya çıkan bu gelişmenin ABD halkının etrafının düşmanlarla çevrili olduğu inancının yerleştirilmesi konusundaki simgelerden biri olduğunu kolayca görebiliriz zaten. Biz niye ilgili ilgisiz her yerde milli marş okuyoruz, okulda, askerde, kutlamada, site yönetim kurulu toplantısında, maçta, kime neyi göstermeye çalışıyoruz acaba. İsviçre maçından önce Alpay'ın milli marş söylerken ki halini hatırlayın, birazdan bir futbol müsabakasına çıkacak bir insandan çok az sonra cephede son nefesini vermeye giden bir adam halet-i ruhiyeti içerisindeydi. Tamam futbol asla sadece futbol değil, ama futbol hayatın tamamı da değil, milliyetçiliğin ete kemiğe büründüğü bir yer de değil. Milli marşa saygısızlığı kınayalım eyvallah ama bu milli marş fetişizmini olur olmaz her yerde bir milliyetçi dalga yaratmayı, bu garabeti eleştireni hainleştirmeyi bırakalım artık.


12 comments:

  1. Temur dedi ki...

    Milli marş'ın sürekli olur olmaz okunması kulakta alışkanlık ve bir nevi değer kaybetmeye yol açıyor. Kutsal sayılan şeyler zırt pırt ortalıkta tutulmaz

  2. Görkem dedi ki...

    Okulda askerde söylenmeyecek de nerde söylenecek. Sadece yurt dışında madalya kazandığımız müsabakalardamı söylenecek milli marş. O da yüzyılda bir oluyor.
    Yazında sanki dünkü maçlarda marşın ıslıklanması tamamen o marşı okutanların suçuymuş gibi bir düşünce yansıtmışsın. Marşı ıslıklayanlara da 2 çift laf etmelisin. Bir tane cümle içinde "milli marşa saygısızlığı kınayalım eyvallah" demekle olmuyor.
    Ayrıca nedir bu milliyetçilik nefreti sendeki anlamıyorum.
    Futbol ve genel olarak Fenerbahçe hakkındaki yazılarını ilgiyle takip ediyorum, bence başka konuda yazma, olmuyor.

  3. PVH dedi ki...

    Bence Istiklal Marsi sonrasi hemen baslayan alkis guzel oluyor o yuzden okunuyor. Ozellikle mars tam bitmeden "istiklaaaaal" kisminda laaaa'dan once alkis basliyor, oradan alkisa fade effect oluyor. Mac oncesi bunu duymak geleneksel ata sporumuz oldu artik, gelenek, gorenek oldu.

  4. fatih dedi ki...

    görkem
    Milliyetçilik olmazsa olmaz Türklerin doğal olarak genlerinde taşıdığı bir kod zannettiğiniz için milliyetçiliğe eleştirel yaklaşan insanları anlamak zor bu ülkede. milliyetçi değilim öteki üzerinden kurulan bütün milliyetçilikleri de tehlikeli buluyorum ki milliyetçilik doğası gereği bir öteki inşa ederek başlıyor. hangi konuda yazıp yazmayacağımı bir liste halinde gönderirsen ben de ona göre yazayım istersen. hatta önce yazıları sana gönderip mgk kararlarına uymayan kısımlar var mı diye bir editoryal süzgeçten geçirip sonra yayınlarız

  5. gillerprensi dedi ki...

    Fatih arkadaşımın sözlerine tamamıyla katılıyorum. Ülkemizde var olan milliyetçilik artık marş,söylem,tırı vırı milliyetçiliğini aşmalıdır. Çok basit bir söylemle trafik kurallarına uymak,belediyemizin yaptığı güzel bankları kazımamak, yola tükürmemek, izmarit atmamak vb.da milliyetçilik değil midir? Hem de en alasından,Kaçımız buna benzer durumlarda milletimizin bekasını ve geleceğini düşünüyor. Anca atıp tutarız belli durumlar sonrası ya da öncesi. Haa birçoğumuzun tüylerinin diken diken olduğu anlar olmuyor mu marşların uygun ortamlarda çalınmasıyla, illa ki oluyor. İnsan olmanın getirdiği aidiyet ihtiyacı tabii ki hepimizde olan. Ve bu duygular oldukça kutsaldır,kimsenin tekelinde olmamalıdır,din gibi milli kültür ile birey arasında kalması sağlanmalıdır. Keza 1950'lerin milliyetçilik anlayışıyla devam edeceksek, bilmem kaça tabi memur kıvamında, Akif'in o muhteşem dizelerini, kuru kuruya daha çok dinleyeceğiz maç öncelerinde!

  6. Adsız dedi ki...

    nedemek bu nereden çıktı durup dururken elingavuru nedemek niye böyle şeyler konuşuluyor anlamadım

  7. muhder dedi ki...

    serdar ortaç kıvamında milliyetçiler olduğu sürece sağlıklı bir tartışma ortamı bulmak da zor oluyor.

  8. otisabi dedi ki...

    Görkem'in yazdıklarına % 100 katılıyorum.
    Bence de Fenerbahçe muhabbeti sana yakışıyor.

  9. aethewulf dedi ki...

    bu da çakma otis.

  10. aethewulf dedi ki...

    bence devre arasi ve su molalarinda da okunmali.

  11. PVH dedi ki...

    Bu da cakma aethewulf

  12. PVH dedi ki...

    bence sürekli ara verilik okunsun.

Yorum Gönder